Niet zo heel lang geleden waren de Scheepswerven Baasrode nog gedoemd om te verdwijnen, maar dankzij de volharding van enkele idealisten én een herziening van de houding van de overheid werd hun voortbestaan verzekerd. De werven zijn sinds 1993 integraal beschermd en voor het grootste deeleigendom van de Provincie Oost-Vlaanderen.

De site Scheepswerven Baasrode is ontstaan uit drie scheepswerven: de werf Van Damme, gekocht van De Landtsheer in 1827; de werf Van Praet, later Van Praet-Dansaert, gesticht in 1721; de werf “De Toekomst” van Edmond Van Praet, enkel gebruikt als depot. Deze werf sloot haar deuren in 1950. Zijn nazaten emigreerden naar Le Havre en Parijs. In St-Denis (Parijs) is deze werf nog steeds actief onder de naam Chantier naval du Nord Van Praet. In 1955 kocht Van Praet de werf van Van Damme en ontstond op die manier een van de grootste werven voor binnenschepen van België. De werf sloot haar deuren op 31december 1986.

Momenteel is de site voor het grootste gedeelte eigendom van de provincie Oost-Vlaanderen en is de “meesterwoning” eigendom van de stad Dendermonde. In 1980 werd de vzw Scheepvaartmuseum Baasrode gesticht. Zij is eigenaar van de inboedel, de archieven en machines. De bescherming als monument was definitief afgerond in 2003. De totale oppervlakte bedraagt 3 hectare. In 1977 bouwde W&Z de waterkeringsmuur om de gemeente te beschermen tegen overstromingen, iets wat het uitzicht van het werfterrein grondig veranderde.

Het museum is gevestigd in de meesterwoning van de vroegere werfeigenaar Van Damme. Het als monument beschermde gebouw uit 1830 bevat waardevolle muurfresco's. De collectie van het Scheepvaertmuseum geeft een globaal beeld van de scheepsbouw in Vlaanderen tijdens de laatste twee eeuwen. Er is een permanente tentoonstelling van scheepsmodellen, plannen en gereedschappen die nodig waren bij de constructie van houten en ijzeren schepen.

Foto's: eigendom Triempont Achiel, alle rechten voorbehouden.