Toevoegen aan wishlist

Hoeve Ankerhof

0 beoordelingen

Hoeve Ankerhof

Contact

Eksterenberg (Essene)
1790 Affligem
Routebeschrijving

GPS: 50°54'8.3" N, 4°8'3.6" O
https://www.toerismeaffligem.be/

Openingstijden

maandag
dinsdag
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
zondag



Het Ankerhof werd waarschijnlijk gebouwd in vervanging van het vervallen of vernielde Hof Ter Borcht. Deze laatste was één van de grote hoeven van de abdij Affligem, aangekocht in 1307. Het zou aanvankelijk een eigendom geweest zijn van de heren van Asse en vanaf begin 16de eeuw bewoond zijn door de familie Wambacq.

Boven de poort van de hoeve is in steen een anker met brouwersmotieven de roerkuip, roerstok, gerst en hop afgebeeld en naar dit gevelteken is het gebouw genoemd. Het arduinen poortgebouw dateert van de 19de eeuw en is voldoende hoog en breed zodat men er met grote wagens doorheen kon rijden. Rechts bevonden zich de koe- en varkensstallen. Links een bewaarplaats, nu garage. Voorbij de poort komt men uit op een geplaveide binnenkoer met in het midden het nieuwe woonhuis uit 1850 met boven op het dak een torentje met klokje. Links het oude woonhuis, dat na verwoesting door het Franse leger, heropgebouwd werd in 1702. In 1695, tijdens de Negenjarige Oorlog werd het hof te gronde vernield door de troepen van Villeroy en heropgebouwd in 1702 (ingelijste gevelsteen met anno 1702). Onder het Franse bewind werd het hof opnieuw geplunderd.

Een sage verhaalt ons dat eertijds de abt van Affligem wegens de troebele tijden 10 gouden kandelaars van mensenhoogte op het hof van zijn rentmeester Wambacq verborg. Alleen hij en de rentmeester kenden het geheim. Maar toen veiliger tijden aanbraken, waren de abt en de rentmeester dood en hun geheim hadden ze in hun graf meegenomen …

Sinds de 17e eeuw is het Ankerhof bewoond door de familie Wambacq. Het is een voornaam geslacht dat waarschijnlijk afkomstig is uit het Groot-Hertogdom Luxemburg, van de plaats genaamd, Weisz-Wampach. Daar leefde in de Middeleeuwen een ridderlijk geslacht van die naam. In het begin waren het pachters op de grote hoeven welke de abdij Affligem bezat te Essene en te Teralfene. Later vinden we er griffiers, meiers, rechtsgeleerden en voorname geestelijken. In Essene waren ze altijd betrokken bij het bestuur van de dorpsgemeenschap.

Waarschijnlijk was Michiel Wambacq, gedoopt te Essene op 17/10/1617 de eerste bewoner van het Ankerhof. Hij was meier van de Schepenbank van Affligem en was gehuwd met Joanna de Bast. Zij werd boven de doopvont gehouden door haar grootoom, Jan Melderus, bisschop van Antwerpen en die bracht gewoonlijk zijn verlof door bij zijn petekind op het Ankerhof. Als eerste burgemeester van Essene vinden we J.B. Wambacq van 1836 tot 1848. Zijn zoon, J.B. Deodaat  was de volgende bewoner van het Ankerhof en was burgemeester van 1857 tot aan zijn dood in 1889. Hij zorgde voor goed drinkwater en betere verkeerswegen. Hij was lid van de Provinciale Raad van Brabant en benoemd tot Ridder in de Leopoldsorde. Ook Jules, zijn zoon werd burgemeester in 1908.Ter gelegenheid van zijn 25-jarig ambtstermijn was Essene nog in feest, hij overleed echter nog in 1933. Zijn zoon, Philippe, bleef op de hoeve en hield zich bezig met de boerderij en de veekweek. Hij was enkele jaren gemeenteraadslid. Bij het overlijden van zijn moeder, Joanna Reussens in 1983 moesten de goederen verkaveld worden. Philippe had het hof verlaten.

De dochters van wijlen J.B. Wambacq (†1977) met hun echtgenoten zijn de huidige bewoners (sinds 1984) van het Ankerhof en zij zorgden er voor dat het oude erfgoed bewaard bleef.

In de jaren ‘80 van vorige eeuw begonnen de dochters van wijlen J.B. Wambacq met hun moeder aan de restauratie van het Ankerhof, dat in verval geraakte. Een laatste renovatie gebeurde in 2003 met het plaatsen van een nieuw dak van de vervallen schuur langs de kant van de Fooststraat en de Eksterenberg. De familie Pierre Tack-Geneviève Wambacq staat zelf in voor de ingrepen. De hoeve is geen beschermd monument, maar staat wel op de lijst van waardevolle gebouwen. Sinds enkele jaren komt de provincie tussen voor de instandhouding en de renovatie. Ook Monumentenwacht wil mee een dossier opstellen voor de verdere restauratie.

Bier is sinds vele eeuwen een belangrijke volksdrank en heeft het ontstaan van vele brouwerijen in de hand gewerkt. Vroeger bezat bijna ieder groot pachthof een eigen brouwerij. De pachter had vele meiden en knechten en er was elke dag veel drank nodig en het was dus voordelig zelf te brouwen. In de 16de eeuw was het aantal brouwerijen zeer beperkt. Essene had alleen het Ankerhof en vanaf 1623 die van de familie Bastaerts. Men brouwde ook voor de pachters uit de omgeving; deze leverden zelf de grondstoffen. Zo brouwde men in het Ankerhof witbier, gebrouwen met tarwe; kleinbier, bier dat achterbleef na het aftrekken; uitzet wat aan herbergiers en particulieren geleverd werd en faro, voor de eerstemaalgebrouwen in 1848. De brouwerij was de voornaamste uit de streek.
Na de eerste wereldoorlog werd zelfs een nieuw bier gelanceerd, nl. Anker-ale. Door deze uitbreiding was de oude brouwerij te klein geworden en in 1933 richtte Jules Wambacq een nieuw gebouw op aan de overkant. De linkervleugel van het pakhuis werd afgebroken en vervangen door een groot nieuw gebouw met uitgestrekte brouwerijzaal. In de rechterhoek bouwde men een uitkijktoren van 33m hoog. Van hierboven had men een prachtig zicht over de ganse omgeving. De brouwerijtoren werd gebouwd met de bedoeling er één van de eerste bottelarijen van het land in onder te brengen. De bottelarij werkte nooit omdat initiatiefnemer en toenmalig burgemeester Jules Wambacq overleed toen het gebouw bijna klaar was.

In de 20ste eeuw vermindert het aantal brouwerijen voortdurend door o.a. de vorming van brouwerijcentrales. Door samenwerken konden de brouwers van een regio een lage prijs handhaven zonder aan de kwaliteit van het bier te raken. De kleinere brouwers werden niet in de centrales opgenomen. De NV. Br Ankerhof stopt in 1957 met de productie van Anker, Gueuze Ankerhof, Kriek Ankerhof, Luxanker en Speciale Anker-ale. De zalen zijn een tijd verhuurd geweest aan de brouwerij “Zeeberg” in Aalst. In 1977 werd een nieuwe hal gebouwd. In de jaren ’80 en ’90 fungeerden de zalen als drankencentrale van Haelterman. De jongste jaren staat hij leeg.

In Essene waren in 1810 twee stokerijen: het Ankerhof en Bastaerts. Er werd vooral jenever geproduceerd en  men leverde niet alleen aan herbergiers en particulieren maar ook aan groothandelaars. Naast jenever werden er met de tijd ook andere likeuren gemaakt. Dit waren gewoonlijk laaggradige dranken zoals anijs. Tijdens de eerste wereldoorlog werden de koperen stoomketels opgeëist en kregen de stokers verbod om nog jenever te leveren in openbare aangelegenheden en er kwam een aanzienlijke belastingsverhoging. Het was het einde van vele stokerijen.

Tekst: Toerisme Affligem
Foto: Herman.vandenbroeck, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons

Plaats een beoordeling

Ontdek hier de lokale middenstand

Uw eigen zaak in de kijker?
Dat kan!

We respecteren uw privacy

We gebruiken technologieën, zoals cookies, om uw surfervaring makkelijker te maken, om socialemediafuncties te bieden en om het verkeer op de website te analyseren. Ook delen we informatie over je gebruik van onze website met onze vertrouwde socialemedia-, en analysepartners.